Koffie smaakt niet meer lekker: wat kan ik eraan doen?

“Mijn koffie smaakt niet meer lekker, wat kan ik eraan doen, Max?”
Dit is een van de meest gestelde vragen die Max ontvangt in zijn mailbox. Als eigenaar van dekoffiekompas.nl helpt hij maandelijks zo’n 20.000 bezoekers die op zoek zijn naar alles wat met koffie te maken heeft. Volgens Max kunnen er verschillende redenen zijn waarom je koffie ineens te zuur of te bitter smaakt. Lees snel verder voor de meest voorkomende redenen en ontdek hoe je het probleem vandaag nog oplost!

1. Machine instellingen

Nou Max, zeg het eens: waar kijk je als eerst naar?

Eerst is het goed om te controleren of je iets aan de instellingen hebt veranderd. Heb je bijvoorbeeld de maalgraad aangepast of andere instellingen van je koffiemachine gewijzigd? Dit kan de reden zijn waarom je koffie anders smaakt.

Als je niets hebt aangepast, kijk dan eens naar de kleur van de koffiebonen. Zijn ze nog steeds hetzelfde als de vorige keer dat je ze kocht? Donkere bonen kunnen zorgen voor een bittere smaak, terwijl lichtere bonen vaak een hogere aciditeit hebben. Een verandering in kleur kan dus een duidelijke invloed hebben op de smaak van je koffie. Ook kan het zijn dat de koffiebrander de melange heeft aangepast, wat weer een ander smaakprofiel met zich meebrengt.

De oorzaak kan ook verschillen afhankelijk van het type koffiemachine dat je gebruikt. Bij een pistonmachine met een losse molen kan zelfs een kleine aanpassing de smaak van je koffie al veranderen. Dit is minder snel het geval bij een volautomatische koffiemachine, waar de instellingen vaak consistenter blijven. Het type machine speelt dus een grote rol bij het bepalen van de smaak van je koffie.

2. De koffieboon

Kan het ook aan de koffieboon zelf liggen?

Over het algemeen hebben robusta koffiebonen een meer bittere smaak, terwijl arabica-bonen een fijnere, subtielere smaak bieden. Dit verklaart ook waarom arabica-bonen populairder zijn en vaak een hogere prijs hebben.

Daarnaast speelt de herkomst van de bonen een grote rol in de smaak. Indonesische koffiebonen staan bekend om hun volle smaak met tonen van chocolade, terwijl Ethiopische koffie juist een zachtere smaak heeft, met fruitige tonen en een hoge aciditeit. De regio waar de bonen vandaan komen, geeft dus een uniek karakter aan de koffie.

3. Bittere koffie

Koffie smaakt bitter, waar kan dit aan liggen Max?

Bittere koffie ontstaat vaak wanneer het water te langzaam of te lang door de gemalen koffie loopt. De laatste smaken die tijdens het extractieproces vrijkomen, bevatten voornamelijk cafeïne en bittere tonen.

Een te langzame extractie kun je oplossen door de maling wat grover te maken, terwijl je een te lange extractie kunt voorkomen door minder water te gebruiken. Daarnaast kan bittere koffie ook veroorzaakt worden door te heet water. Ik raad een watertemperatuur tussen de 88 en 94 graden aan om dit te vermijden.

4. Zure koffie

En hoe zit het dan bij te zure koffie?

Wanneer de koffie zuur smaakt, kan dit komen doordat je te weinig koffie gebruikt of omdat de bonen te grof gemalen zijn. Hierdoor loopt het water te snel door de gemalen koffie, wat ervoor zorgt dat niet alle smaken goed worden onttrokken. Het resultaat is een zure koffie of espresso.

Als je een volautomatisch koffiezetapparaat zoals een Jura gebruikt, kan een lagere koffiesterkte leiden tot een zuurdere smaak. In dat geval kun je proberen de maalgraad iets fijner in te stellen om de extractie te verbeteren. Ook kan het zijn dat de watertemperatuur te laag is, waardoor je alleen de zuurdere smaken onttrekt.

5. Koffiebonen bewaren

De koffiebonen op de verkeerde manier bewaren

Wanneer koffiebonen in contact komen met zuurstof, trekken ze meer vocht aan, waardoor de bonen sneller hun smaak verliezen en flauw worden. Hierdoor kan het nodig zijn om je koffiemolen op een fijnere stand te zetten, zelfs als je dezelfde bonen blijft gebruiken. Dit kan verklaren waarom de koffie minder lekker smaakt, zonder dat je de instellingen hebt aangepast.

Hoewel veel mensen denken dat het bonenreservoir een geschikte plek is om bonen te bewaren, is dit in werkelijkheid niet ideaal. Zelfs met een luchtdichte deksel kan er via de uitloop, waar de gemalen koffie uitkomt, zuurstof bij de bonen komen. Hierdoor nemen de bonen teveel zuurstof op, wat een belangrijke oorzaak kan zijn van een minder goede koffiesmaak. Voor meer tips over het bewaren van je koffiebonen raad ik dit blog aan.

Heb je nog een laatste tip, Max?

Mijn laatste tip is om altijd vers gebrande koffie te kopen en deze op de juiste manier te bewaren. Het beste is om de bonen in de originele luchtdichte zak te laten en deze op een donkere plek te bewaren. Vermijd te donker gebrande koffie en kies liever voor medium of licht donker gebrande bonen.

Versheid is cruciaal, want koffie behoudt zijn optimale smaak slechts 2 tot 3 maanden na het branden. Houd er echter rekening mee dat koffiebonen in de eerste week na het branden minder smaak hebben. Dit komt doordat er nog veel CO₂ gassen in de bonen zitten, die het moeilijker maken om de smaken goed te onttrekken. De beste smaak behaal je doorgaans tussen 2 en 6 weken na het branden.